โครงการ อนุรักษ์ฟื้นฟูสภาพป่า และพัฒนาคุณภาพชีวิตบ้านนาศิริ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ความเป็นมา

เมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2546 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ดอยดำ ตามพระราชดำริ บ้านนามน หมู่ที่ 7 ตำบลเมืองแหง อำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ ในการนี้ พันเอกชัยพฤกษ์ อัยยะภาคย์ ผู้บังคับหน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ 32 สำนักงานพัฒนาภาค 3 หน่วยบัญชาการทหารพัฒนา กองบัญชาการทหารสูงสุด ได้กราบบังคมทูลถวายรายงานและความรับผิดชอบของหน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ 32 ในโครงการอนุรักษ์ฟื้นฟูสภาพป่าและพัฒนาคุณภาพชีวิตบ้านนาศิริ หมู่ที่ 2 ตำบล เมืองนะ อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติเชียงดาว และสภาพป่าได้ถูกบุกรุกทำลายเป็นอย่างมาก หน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ 32 ได้เข้าไปดำเนินการแก้ไขปัญหา โดยน้อมนำเอาแนวทาง พระราชดำริมาใช้ในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว แต่ด้วยเกรงว่าจะไม่มีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง จึงได้ขอเข้าอยู่ในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เพิ่มเติม

ที่ตั้งโครงการและข้อมูลพื้นฐาน

1. ชื่อหมู่บ้าน บ้านนาศิริ
2. ที่ตั้ง หมู่ที่ 2 ตำบลเมืองนะ อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ พิกัด 47 QMB 842751 ระวางที่ 4748 II ระดับความสูง 925 เมตร จาก ระดับน้ำทะเลปานกลาง อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติผาแดง(เชียงดาวเดิม) เพิ่มเติม

วัตถุประสงค์ของโครงการ

1.  อนุรักษ์สภาพป่าและระบบนิเวศของป่าต้นน้ำลำธารและทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนโดยชุมชนเพื่อชุมชน
2.  ฟื้นฟูสภาพป่าที่ถูกทำลายจนเสื่อมโทรมให้คืนสภาพป่าที่สมบูรณ์ดังเดิม โดยมีทั้งป่าไม้ธรรมชาติ ป่าไม้เศรษฐกิจ ป่าไม้ใช้สอย และให้ราษฎรร่วมดูแลใช้ประโยชน์จากป่าไม้อย่างเหมาะสม
3.  แก้ไขปัญหาการใช้สารเคมีในการทำการเกษตรบนพื้นที่สูง ได้แก่ การใช้สารเคมีปราบวัชพืช  สารเคมีฆ่าโรคและแมลงศัตรูพืช และปุ๋ยเคมี
4.  ให้ป่าเป็นแหล่งรวบรวมและผลิตอาหารให้แก่ชุมชน ทำให้ชุมชนอยู่อย่างมีความสุข โดยไม่ต้องทำลายป่า แต่ช่วยดูแลรักษาป่า
5.  พัฒนาคุณภาพชีวิตราษฎรให้ดีขึ้น  มีอาชีพและที่ทำกินเป็นหลักแหล่ง สามารถอยู่อาศัยกับทรัพยากรป่าไม้ได้อย่างสมดุล
6.  จัดระเบียบและเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนในหมู่บ้านชายแดน ซึ่งเป็นการสนับสนุนป้องกันประเทศ และเป็นการต่อต้านขบวนการค้ายาเสพติด
7. ใช้เป็นหมู่บ้านต้นแบบในการขยายผลสู่หมู่บ้านอื่นๆ ในพื้นที่ป่าต้นน้ำลำธาร  และพื้นที่อื่นๆ

เป้าหมายโครงการ

1.สามารถจำแนกพื้นที่ป่าออกจากพื้นที่ทำกินและที่อยู่อาศัยพร้อมทั้งกำหนดขอบเขตการใช้ประโยชน์จากป่าอย่างเหมาะสมกับกิจกรรม
2. ป้องกันรักษาป่าไม้ที่สมบูรณ์อยู่แล้ว ให้คงสภาพที่สมบูรณ์ต่อไป
3. ฟื้นฟูสภาพป่าเสื่อมโทรม ให้ฟื้นกลับคืนสู่สภาพป่าที่สมบูรณ์
4. ราษฎรได้รับความรู้ในการทำการเกษตรที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ สามารถใช้พื้นที่ทำกินอย่างมีประสิทธิภาพ
5. ราษฎรได้รับการพัฒนาศักยภาพในการผลิตผลการเกษตร เพื่อหยุดยั้งการบุกรุกป่าขยายที่ทำกิน
6. จัดระเบียบชุมชนให้กับราษฎร โดยการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและพัฒนาคุณภาพชีวิต ส่งเสริมอาชีพ เพื่อการดำรงชีวิตอยู่ร่วมกับป่าอย่างเหมาะสม รวมทั้งมีจิตสำนึกให้มีความรักและหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติ และประเทศชาติ

งบประมาณ

- ล้านบาท

ผลการดำเนินงาน

กิจกรรมพัฒนาการป่าไม้
กิจกรรมการพัฒนาการเกษตร
กิจกรรมการพัฒนาที่ดิน
กิจกรรมด้านการศึกษาและพัฒนาคุณภาพชีวิต
กิจกรรมพัฒนาอาชีพ
กิจกรรมด้านการประมง
กิจกรรมด้านสาธารณสุข
กิจกรรมด้านปศุสัตว์
กิจกรรมงานประสานการคุ้มครองและป้องกันชุมชน
กิจกรรมส่งเสริมการเกษตรและฝึกอบรม

ผลสัมฤทธิ์ของการดำเนินงาน

ด้านสังคม โครงการมีเป้าหมายในการพัฒนาคุณภาพชีวิตโดยเน้นการพัฒนาคนเป็นหลัก ให้คนเป็นจุดศูนย์กลางในการพัฒนา ส่งผลให้ราษฎรมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ราษฎรมีการรวมกลุ่มเพื่อวางแผนและทำกิจกรรมกลุ่มร่วมกันให้ความช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ทั้งระดับครัวเรือนและระดับหมู่บ้าน เช่น ร่วมกันจัดตั้งกลุ่มสหกรณ์การเกษตร กลุ่มเพาะเห็ดฟาง กลุ่มราษฎรอาสาสมัครพิทักษ์ป่า (รสทป.) กลุ่มธนาคารข้าว มีการศึกษาเรียนรู้และแก้ปัญหาต่างๆร่วมกัน เพื่อพัฒนาหมู่บ้านและชุมชน โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ชุมชนมีความเข้มแข็งสามารถพึ่งตนเองได้ เพิ่มเติม

หน่วยงานหลัก

สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16

หน่วยงานร่วมโครงการ

1. กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช โดยสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16
2. อำเภอเชียงดาว
3. กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 7
4. หน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ 32
5. สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตร เขตที่ 1 โดยศูนย์วิจัยพืชไร่เชียงใหม่
6. กรมการข้าว โดยศูนย์วิจัยข้าวเชียงใหม่
7. กรมการศึกษานอกโรงเรียน โดยศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียน อำเภอเชียงดาวจังหวัดเชียงใหม่
8. ศูนย์ฝึกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดน จังหวัดเชียงราย
9. ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดเชียงใหม่ กรมประมง
10. ศูนย์ส่งเสริมการเกษตรที่สูงจังหวัดเชียงใหม่ กรมส่งเสริมการเกษตร
11. สถานีพัฒนาที่ดินเชียงใหม่ กรมพัฒนาที่ดิน
12. สำนักชลประทานที่ 1 กรมชลประทาน
13. สำนักงานทรัพยากรน้ำภาคที่ 1
14. องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองนะ อำเภอเชียงดาว
15. กรมพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน
16. สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเชียงดาว
17. สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดเชียงใหม่